Norman Atlantic ,δυο χρόνια μετά…

Δύο χρόνια συμπληρώνονται από την τραγική νύχτα  που εκδηλώθηκε πυρκαγιά στο «Norman Atlantic» και  την περιπετειώδη επιχείρηση διάσωσης που κράτησε τουλάχιστον 36 ώρες, ο απολογισμός ήταν 11 νεκροί και τουλάχιστον 18 αγνοούμενοι. Κάποιοι κάηκαν, παγιδευμένοι στο γκαράζ του πλοίου, άλλοι χάθηκαν στη θάλασσα. Η αναγνώριση των σορών σε πολλές περιπτώσεις αδύνατη!

Το πλοίο της εταιρείας Visemar, ναυλωμένο από την ΑΝΕΚ, είχε ιταλικό και ελληνικό πλήρωμα που αριθμούσε 56 μέλη και οι επιβάτες του ξεπερνούσαν τους 400. Ωστόσο, από καταθέσεις διασωθέντων φαίνεται ότι στο πλοίο είχαν επιβιβαστεί παράνομα πρόσφυγες και μετανάστες των οποίων ο αριθμός παραμένει απροσδιόριστος.Στα δρομολόγια Πάτρα -Ιταλία αυτό ήταν γνωστό από παλιά!

Έπειτα από αρκετή καθυστέρηση, το τελικό πόρισμα των εμπειρογνωμόνων που έχουν οριστεί από την ιταλική δικαιοσύνη αναμένεται στα τέλη Ιανουαρίου. Στο μεταξύ, μεγάλος αριθμός των επιβατών (περίπου το 65% όσων ταξίδευαν με το πλοίο) έχει έρθει σε εξωδικαστικό συμβιβασμό με τις εταιρείες που διαχειρίζονταν το πλοίο.

Την περασμένη  εβδομάδα κατατέθηκε στην Ιταλία από διασωθέντες και συγγενείς θανόντων αγωγή για αποζημιώσεις. Οι ενάγοντες φτάνουν τους 105. Σε αυτούς περιλαμβάνονται 49 επιβάτες και συγγενείς επτά θυμάτων, μεταξύ των οποίων και οι γονείς ενός 6χρονου Σύρου πρόσφυγα που φέρεται να είχε επιβιβαστεί παράτυπα στο πλοίο. Μέχρι σήμερα η σορός του δεν έχει βρεθεί. Εναγόμενοι είναι η πλοιοκτήτρια εταιρεία Visemar di Navigazione, η ιδιοκτήτρια Visemar Transporti, η κοινοπραξία ΑΝΕΚ-Superfast, καθώς και ο ιταλικός νηογνώμονας RINA Services S.p.A. και το ιταλικό ναυπηγείο Cantiere Navale Visentini.

Οι ενάγοντες ισχυρίζονται, σύμφωνα με τους δικηγόρους τους σε Ιταλία και Ελλάδα, ότι «μία σειρά από αμέλειες και λάθη οδήγησαν στο δυστύχημα». Συγκεκριμένα, υποστηρίζουν ότι τα φορτηγά φορτώθηκαν υπερβολικά στενά στο πλοίο και κάποια διατήρησαν αναμμένες μηχανές εν πλω, δυσκολεύοντας τις περιπολίες πυρασφάλειας. Θέτουν ζητήματα ελλιπούς εκπαίδευσης, προβλημάτων συντονισμού μεταξύ του ιταλικού και ελληνικού πληρώματος του πλοίου, καθώς και μη τήρησης κανονισμών κατά τη διαχείριση του συμβάντος και κατά τη διαδικασία εκκένωσης.

Ακόμη οι ενάγοντες υποστηρίζουν ότι, μεταξύ άλλων, και η κατασκευή του συγκεκριμένου πλοίου (μεγάλα ανοίγματα σαν παράθυρα στο πίσω μέρος και στην αριστερή και δεξιά πλευρά στο κατάστρωμα 4) δεν βοήθησε στην κατάσβεση της πυρκαγιάς. «Θεωρούμε ότι κατά την πυρκαγιά ο αέρας που έμπαινε από τα μεγάλα ανοίγματα επηρέαζε τους ανιχνευτές καπνού», λέει στην «Καθημερινή» ο δικηγόρος Στέφανο Μπερτόνε, ένας εκ των εκπροσώπων των εναγόντων.

«Το πλοίο με τα ανοίγματα ήταν ουσιαστικά σαν ένας φούρνος που ανατροφοδοτείτο με αέρα», συμπληρώνει η συνάδελφός του Σιλίνα Παυλάκη, από το δικηγορικό γραφείο Παυλάκη-Μόσχου που συνεργάζεται σε αυτή την υπόθεση με τους Ιταλούς. Ως αντίστοιχο παράδειγμα φέρνουν το «Sorrento», αδερφό πλοίο του «Norman Atlantic» με παρόμοια κατασκευή, στο οποίο εκδηλώθηκε φωτιά χωρίς θύματα ανοιχτά της Μαγιόρκας τον Απρίλιο του 2015.

Οι  διασωθέντες του «Norman Atlantic» προσπαθούν εδώ και δύο χρόνια να διαχειριστούν τις επιπτώσεις του δυστυχήματος στην ψυχική τους υγεία. «Η βασική τους ζημιά είναι το μετατραυματικό στρες», λέει η κ. Παυλάκη.

Μιλάει για οδηγούς φορτηγών που πλέον έχουν σταματήσει τα δρομολόγια στην Ιταλία γιατί δεν θέλουν να ταξιδέψουν ξανά με πλοίο, αλλά και άλλους διασωθέντες που ανέπτυξαν φοβίες και δυσκολεύονται στην κοινωνική τους ζωή. «Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν ακόμα εφιάλτες ή αναδρομές στο παρελθόν και άλλοι που ακολουθούν ακόμα φαρμακευτική αγωγή», λέει.

Διασωθέντες της καταστροφής αναφέρουν ότι δεν ενεργοποιήθηκε συναγερμός. Σύμφωνα με καταθέσεις επιβατών  στις ιταλικές αρχές, δεν υπήρχε εκείνη τη στιγμή καθοδήγηση από μέλη του πληρώματος, ούτε δίνονταν οδηγίες από τα μεγάφωνα ενώ σε κάποιες περιπτώσεις δεν είχαν πρόσβαση σε σωσίβια. Καθένας ενεργούσε όπως έκρινε ότι ήταν καλύτερο.

Το πόρισμα των εμπειρογνωμόνων αναμένεται να φωτίσει τα ακριβή αίτια της φωτιάς. Σε κατάθεσή του, πάντως, μέλος του ιταλικού πληρώματος ανέφερε ότι στο γκαράζ 4 τουλάχιστον δύο φορτηγά διατηρούσαν σε λειτουργία τις μηχανές τους εν πλω, καθώς δεν ήταν συνδεδεμένα με την ηλεκτρολογική εγκατάσταση του πλοίου. Τα φορτηγά φαίνεται πως είχαν τοποθετηθεί τόσο κοντά το ένα στο άλλο που συνάδελφός του κατέθεσε ότι με δυσκολία κατάφερε να στριμωχθεί ανάμεσά τους σε μία από τις περιπολίες πυρασφάλειας.

Σε πολλές  άλλες καταθέσεις φαίνεται ότι υπήρχαν και οδηγοί που είχαν παραμείνει μέσα στα οχήματά τους κατά τη διάρκεια του ταξιδιού και πάλεψαν για να σωθούν κατά την πυρκαγιά. Ειδικά οι επαγγελματίες οδηγοί μιλούσαν τότε για απαράδεκτες συνθήκες στις καμπίνες του πλοίου.

Η φωτιά εξαπλώθηκε με μεγάλη ταχύτητα. Στο πλοίο επικράτησε συσκότιση (μπλακ άουτ), ενώ από το εσωτερικό του ακούγονταν εκρήξεις. Μέχρι και οι λαμαρίνες είχαν πυρώσει και τα παπούτσια επιβατών κολλούσαν στο δάπεδο.

Ήταν τέτοια η καταστροφή που χρειάστηκε να περάσουν τουλάχιστον δύο εβδομάδες μέχρι να σβήσει και η τελευταία εστία φωτιάς μετά την αρχική μεταφορά του «Norman Atlantic» στο λιμάνι του Μπρίντιζι. Επειτα οι ιταλικές αρχές χρησιμοποίησαν ειδικά μηχανήματα απορρόφησης καπνού για να καθαρίσουν –όσο ήταν εφικτό– τους χώρους. Στη συνέχεια το πλοίο ρυμουλκήθηκε στο Μπάρι, όπου παραμένει μέχρι σήμερα. Εκεί κατάφεραν να εισέλθουν στο πλοίο οι νομικοί και τεχνικοί εμπειρογνώμονες και των δύο πλευρών.

Ο απολογισμός πολύ βαρύς σε ένα δρομολόγιο ‘ρουτίνας’: 11 νεκροί, 18 αγνοούμενοι, εκατοντάδες ψυχικά τραυματισμένοι, οικογένειες που η ζωή τους άλλαξε ανεπανόρθωτα. Ας ελπίσουμε να αποδοθεί δικαιοσύνη και να μην επαναληφθούν τέτοιες μοιραίες παραλείψεις.